Γιατί θα ψηφίσω VOLT στις Ευρωεκλογές!

Στις 9/6/2024 θα ψηφίσω VOLT στις Ευρωεκλογές! Ένιωσα την ανάγκη να το καταγράψω και να εξηγήσω και τους λόγους για αυτό.

Όσα έχω ακούσει από το VOLT Κύπρου, αλλά και όσα έχω ακούσει/διαβάσει για το VOLT Europe μου έχουν δημιουργήσει θετικότατη εικόνα. Θεωρώ ότι ο τρόπος που δημιουργήθηκε ως το πρώτο ευρωπαϊκό κόμμα, είναι πρωτοποριακός και δείχνει την τεράστια σημασία που αποδίδεται από το κόμμα αυτό στην ευρωπαϊκή του ταυτότητα και διάσταση. Πράγματι, οι θέσεις που προωθούν ξεκινούν από το σημείο που αφορά την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας, αλλά και της ίδιας της θέσης της Ευρώπης στον πλανήτη μέσω πρωτοβουλιών που στόχο έχουν να δημιουργήσουν και να ενισχύσουν τις κοινές πολιτικές μεταξύ των Ευρωπαίων. 

Έχει ως ύψιστη προτεραιότητα του η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, ενώ είναι γνήσιος εκφραστής καθαρών θέσεων σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ισότητας. Επίσης, δηλώνει ότι είναι δικοινοτικό κόμμα αφού άνοιξε την πόρτα σε Τουρκοκύπριους και έχει ξεκάθαρη προσέγγιση στο κυπριακό χωρίς να κρύβεται πίσω από τους συνήθεις ψεύτικους πατριωτισμούς.

Επιπρόσθετα και πέραν από πολιτικές θέσεις/προτάσεις - που σίγουρα κατέγραψα πολύ αποσπασματικά - η παρουσία του Μακάριου Δρουσιώτη στο ευρωψηφοδέλτιο προσδίδει ακόμα έναν χαρακτήρα σε αυτή την εκλογική διαδικασία: Το VOLT εκπροσωπεί σε αυτές τις εκλογές - καλώς ή κακώς - τον αγώνα ενάντια στη διαφθορά, τον αγώνα ενάντια στις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και τον έλεγχο των ΜΜΕ, και εν τέλει τον αγώνα για μια Κύπρο που να μπορέσει να ξεφύγει από τα δίκτυα της συμμορίας που την κυβερνά. Όποιος έχει διαβάσει την τριλογία του Δρουσιώτη ("Η συμμορία", "Έγκλημα στο Κραν Μοντανά" και "Κράτος Μαφία") έχει αντιληφθεί τον τρόπο σκέψης του Δρουσιώτη και τα κίνητρά του. Έχει ταυτιστεί - κακώς κατά την άποψή μου γιατί τα πυρά κινούνται προς ολόκληρο το πολιτικό σύστημα - με τον "πόλεμο" εναντίον του Νίκου Αναστασιάδη. Ο τρόπος που τα ΜΜΕ της χώρας χειρίστηκαν το "ζήτημα" Δρουσιώτη ήταν αρκούντως κατατοπιστικός για το μέγεθος του προβλήματος που αφορά την πολυφωνία και τον έλεγχο των ΜΜΕ στην χώρα μας. Και ήταν και ικανότατη ένδειξη ότι τουλάχιστον τα γεγονότα και στοιχεία που καταγράφει ο Δρουσιώτης ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (έστω στη συντριπτική τους πλειοψηφία), ακόμα και αν κάποιος διαφωνεί με τα συμπεράσματά του ή έστω με κάποια εξ αυτών. Σε κάθε περίπτωση, ο άνθρωπος αυτός που σαν σύγχρονος Δαυίδ ύψωσε με γενναιότητα το ανάστημά του ενάντια σε ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα, και δεν πτοήθηκε παρά το γεγονός ότι αποδεδειγμένα στοχοποιήθηκε από το σύστημα αυτό, θεωρώ ότι πρέπει να υποστηριχθεί σε αυτές τις εκλογές. Όχι γιατί είναι πολιτικός, ούτε ως ανταμοιβή για τους κόπους του. Πρέπει να υποστηριχθεί για να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα στο σύστημα αυτό, ότι πλέον γνωρίζουμε και είμαστε διατεθειμένοι να αγωνιστούμε για να κερδίσουμε την χώρα μας πίσω. 

Σε κάθε περίπτωση, θέλω να σημειώσω ότι πιστεύω στις ικανότητες του Δρουσιώτη και για την περίπτωση που αυτός (ως εκ θαύματος) εκλεγεί. 

Ο δεύτερος μου σταυρός θα πάει στον Νικόλα Κυριάκου, έναν άνθρωπο που "γνωρίζω" μέσα από τοποθετήσεις και αρθρογραφία του από πολύ παλιά. Έναν άνθρωπο με συγκροτημένη σκέψη και λόγο, όσο ελάχιστοι, έναν άνθρωπο με πολιτικό υπόβαθρο και κατάρτιση, με ευρωπαϊκή εμπειρία και ικανότητες και κυρίως έναν άνθρωπο που τοποθετείται με καθαρότητα και με συγκεκριμένο τρόπο σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα. Στα διάφορα podcast που τον άκουσα, συνειδητοποίησα ότι η διαφορά του με την ξύλινη, γενικόλογη και αόριστη πολιτική γλώσσα της συντριπτικής πλειοψηφίας του εγχώριου πολιτικού προσωπικού, είναι χαώδης, σε βαθμό που να φαίνεται ως όαση μέσα στην έρημο! Με πλήρη αντίληψη του ρόλου της πολιτικής και της διαδικασίας παραγωγής πολιτικής, με τόλμη να εκφράσει καθαρή θέση σε ζητήματα που οι πλείστοι υπεκφεύγουν και συγκεκριμένα, θέσεις με τις οποίες συμφωνώ και καλύπτομαι απόλυτα (τουλάχιστον όσα άκουσα μέχρι σήμερα). 

Γενικότερα, θεωρώ ότι το VOLT Κύπρου αυτή τη στιγμή είναι ένα πρότζεκτ υπό δημιουργία (work in progress) και δεν πρέπει να κριθεί αυστηρά (ακόμα). Πρόκειται για ένα πρότζεκτ που ανέλαβε και το τρέχει μια μικρή ομάδα 10-20 ατόμων τους τελευταίους 5-6 μήνες, με μόλις τους 3 τελευταίους να θεωρείται προεκλογική, χωρίς πόρους, χωρίς γραφεία, χωρίς πολλά από αυτά που σου δίνουν προβολή και εν κατακλείδι ψήφους. Αυτό που για μένα έχει σημασία, από όσα έχω δει μέχρι σήμερα, είναι ότι το VOLT στέκεται σε θέσεις και αρχές που είναι προοδευτικές και φιλελεύθερες. Αυτός ο πολιτικός χώρος θεωρώ ότι στην Κύπρο εδώ και χρόνια παρουσιάζει ένα κενό. Φιλοδοξία και ελπίδα μου είναι το VOLT να καλύψει επάξια αυτό το κενό και να εδραιωθεί. Πιστεύω πραγματικά ότι ένα κόμμα που να καλύπτει αυτό το πολιτικό πεδίο μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο και ωφέλιμο για την χώρα μας. 

Πρέπει να παραδεχτώ με βάση τα πιο πάνω, ότι θα ψηφίσω VOLT με γνώμονα όχι τόσο το τι είναι και τι πρεσβεύει σήμερα, αλλά πολύ περισσότερo για αυτά που το κόμμα αυτό μπορεί να γίνει, εάν του δοθεί η ευκαιρία. Και αυτή την ευκαιρία θέλω πραγματικά να του την δώσω με την ψήφο μου, την οποία θα δώσω με απολύτως καθαρή την συνείδησή μου!

Ένα διαφορετικό σύστημα προεδρικών εκλογών στην Κύπρο

Ζητούμενο της δημοκρατικής διαδικασίας των εκλογών είναι να εκφραστεί η λαϊκή βούληση. Να εκφράσει δηλαδή ο λαός την προτίμησή του και έτσι να καθορίσει ποιος θα είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τα 5 επόμενα χρόνια. Πραγματικό ζητούμενο είναι να δοθεί πράγματι η δυνατότητα σε όλο τον λαό να καταδείξει τι πραγματικά θέλει και ποια πραγματικά είναι η προτίμησή του. Μας ενδιαφέρει προφανώς η προτίμηση όλων των ψηφοφόρων.

Έχω την άποψη ότι ένα διαφορετικό σύστημα προεδρικών εκλογών εξυπηρετεί ουσιωδώς καλύτερα την ανάγκη που έχω περιγράψει και είναι πολύ πιο δημοκρατικό. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύστημα όπου ο ψηφοφόρος εκτός από την επιλογή ενός μεταξύ των πολλών υποψηφίων, θα έχει την ευκαιρία να αξιολογήσει τους υποψήφιους και να τους κατατάξει σε σειρά προτίμησης. Φανταστείτε δηλαδή ένα σύστημα όπου ουσιαστικά οι υποψήφιοι παίρνουν θετική και αρνητική ψήφο.

Είμαι σίγουρος ότι δεν λέω κάτι καινούριο και ότι κάπου στον πλανήτη θα έχει εφαρμοστεί αυτό το σύστημα σε εκλογική διαδικασία. Διότι σε πάρα πολλούς άλλους τομείς, το εφαρμόζουμε. Ξέρω ότι πιο εύκολα γίνεται κατανοητό μέσα από ένα παράδειγμα, οπότε σας παραπέμπω στο σύστημα βαθμολογίας της Eurovision. Η κάθε χώρα βαθμολογεί τα τραγούδια που ξεχώρισε και δίνει βαθμούς από 1 μέχρι 8, 10 και 12. Κερδίζει το τραγούδι που συγκεντρώνει τους περισσότερους βαθμούς (προφανώς). Αν η Eurovision γινόταν όπως οι προεδρικές μας εκλογές, τότε θα κέρδιζε το τραγούδι με τα περισσότερα 12άρια, αφού κάθε χώρα θα ψήφιζε ένα μόνο τραγούδι. Ποιος από τους δύο τρόπους αναδεικνύει καλύτερα τις πραγματικές προτιμήσεις του κοινού;

Για να το πω πιο απλά: Οραματίζομαι μια εκλογική διαδικασία όπου μεταξύ 5 (για παράδειγμα) υποψηφίων, βάζω 5 σταυρούς σε αυτόν τον υποψήφιο που προτιμώ, 4 στη δεύτερη μου προτίμηση, 3 στον επόμενο, 2 στον επόμενο και 1 στον υποψήφιο που δεν θέλω να δω στην Προεδρία της Δημοκρατίας με τίποτα. Σε ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα δεν θα εκλεγεί πρόεδρος απαραίτητα αυτός που πήρε τα περισσότερα 5άρια, αλλά αυτός ο οποίος στο σύνολο του κόσμου βρίσκεται πιο ψηλά στην προτίμησή του. Για παράδειγμα, εάν ο Α υποψήφιος πάρει 5* από το 40% των ψηφοφόρων, αλλά από τους υπόλοιπους πάρει 1*, και ο Β υποψήφιος πάρει 5* από 30% των ψηφοφόρων, αλλά πάρει και 4* από όλους τους άλλους ψηφοφόρους, τότε νικητής των εκλογών θα είναι ο Β υποψήφιος. Ενώ με το ισχύον σύστημα, νικητής θα ήταν ο Α. Και η πραγματικότητα είναι ότι ο Β υποψήφιος θα έπρεπε να νικήσει, αφού είναι αληθινά πρώτος στην προτίμηση του κόσμου, στο σύνολό του. Δημοκρατία σημαίνει όλοι να εκφράσουν την προτίμησή τους και αυτή να ληφθεί υπόψη.

Βεβαίως στο πιο πάνω παράδειγμα περιγράφω μια συγκεκριμένη μορφή αυτής της ιδέας. Μπορεί όμως να πάρει πολλές διαφορετικές μορφές διαμορφώνοντας ένα διαφορετικό κάθε φορά εκλογικό σύστημα. Μπορεί για παράδειγμα, ο ψηφοφόρος να ψηφίζει σε σειρά προτίμησης μόνο 3 υποψηφίους, ανεξάρτητα από το πόσοι είναι υποψήφιοι. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα υπήρχε καθόλου η έννοια της αρνητικής ψήφου. Επίσης, θα μπορούσε η ψήφιση με αυτό τον τρόπο να ήταν προαιρετική, όπως υπάρχει η επιλογή στον αριθμό των σταυρών προτίμησης που βάζουμε στις βουλευτικές. Να μπορεί δηλαδή κάποιος να βάλει απλώς ένα μόνο σταυρό προτίμησης, όπως έκανε πάντα, ή να βάλει αριθμούς ψηφίζοντας σε σειρά δικής του προτίμησης. Η ιδέα αυτή σε κάθε περίπτωση εμφανίζει σοβαρά πλεονεκτήματα σε σχέση με το ισχύον σύστημα.

Μια από τις πιθανές συνέπειες που θεωρώ ότι θα είχε ένα τέτοιο σύστημα είναι ότι θα «υποχρέωνε» τους υποψηφίους να απευθυνθούν σε όλο το εκλογικό σώμα και όχι μόνο στο στεγανοποιημένο γκρουπ στο οποίο απευθύνονται. Σήμερα κάνουν μια ανάλυση του εκλογικού σώματος και εντοπίζουν ότι το κοινό το οποίο μπορεί να τους ψηφίσει έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πλέον η προεκλογική τους είναι στοχευμένη όπως μια καλά μελετημένη διαφήμιση. Επιπρόσθετα, ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα μειώνει τον κίνδυνο ανάληψης της εξουσίας από κάποιον επικίνδυνο ή κάποιον ανίκανο, αφού μπορεί κάποιος να ξεγελάσει λίγους, αλλά δεν μπορεί να τους ξεγελάσει όλους. Αρκεί ένα κομμάτι της κοινωνίας να αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται, και τότε μπορεί, με την αρνητική του ψήφο (δηλαδή βάζοντας τον συγκεκριμένο στην τελευταία θέση κατά την ψηφοφορία), να τον εμποδίσει ουσιαστικά από το να εκλεγεί. Πρόκειται για μια διαδικασία που μπορεί να παραλληλιστεί εν μέρει και με τη διαδικασία του εξοστρακισμού, που γινόταν στην αρχαία Αθήνα.

Ένα μειονέκτημα που εντοπίζω σκεφτόμενος το πιο πάνω σύστημα στην εφαρμογή του, είναι το γεγονός ότι είναι πιο περίπλοκο από το ισχύον. Όμως είναι περίπλοκο γιατί είναι διαφορετικό. Κάθε εκλογικό σύστημα είναι περίπλοκο, μέχρι να επεξηγηθεί στον κόσμο και να υπάρξει η κατάλληλη επιμόρφωση. Όπως τα καταφέρνουμε να ψηφίζουμε ταυτόχρονα δήμαρχο, δημοτικούς συμβούλους και σχολικούς εφόρους με 3 διαφορετικά ψηφοδέλτια, έτσι θα τα καταφέρναμε και με ένα τέτοιο σύστημα.

Εν κατακλείδι, ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα θεωρώ ότι οδηγεί σε πολύ πιο αντιπροσωπευτική και ολοκληρωμένη έκφραση της λαϊκής βούλησης και με αυτό τον τρόπο αποτελεί ένα καταφανώς δημοκρατικότερο σύστημα. Επιπρόσθετα, δημιουργεί θετικά κίνητρα προς τους εκάστοτε υποψηφίους, αφού είναι αναγκασμένοι να απευθυνθούν προς ολόκληρο το εκλογικό σώμα, γεγονός που – θεωρητικά τουλάχιστον – θα μπορούσε να ανεβάσει σημαντικά το επίπεδο της προεκλογικής. Αλλά δεν έχω αυταπάτες: Υποψιάζομαι ότι ένα τέτοιο σύστημα δεν θα απολάμβανε εύκολα της στήριξης των πολιτικών μας κομμάτων, αφού θα απειλούσε τη στεγανοποίηση των κομματικών τους δεξαμενών και θα άφηνε ανεξέλεγκτους τους ψηφοφόρους «έξω από το μαντρί» να δείχνουν κάποια προτίμηση και σε άλλους υποψηφίους, δίνοντας και αλλού την ψήφο τους. Θα μπορούσε ίσως με αυτό τον τρόπο σε βάθος χρόνου να καταργήσει τις ανυπέρβλητες σήμερα κομματικές ταυτότητες, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη να ενημερωνόμαστε, να σκεφτόμαστε, να κρίνουμε και να αξιολογούμε. Και ποιο κόμμα θα το ήθελε αυτό;

Σταθμισμένη ψήφος: Μια εξαιρετική ιδέα

Στην τρέχουσα διαδικασία των συνομιλιών, δεν γνωρίζω ακριβώς πού βρίσκεται το ζήτημα της εκτελεστικής εξουσίας. Μπορούμε όμως να πούμε με βεβαιότητα ότι η εκτελεστική εξουσία θα ασκείται με συμμετοχή και των Ελληνοκυπρίων αλλά και των Τουρκοκυπρίων. Δεν είμαι σίγουρος ποιες συγκεκριμένες αρμοδιότητες θα ασκούνται από την κεφαλή της εκτελεστικής εξουσίας του Ομοσπονδιακού κράτους. Ανεξαρτήτως αυτού όμως, διάφορα σενάρια είναι πιθανά (η παράθεση είναι ενδεικτική): Πρόεδρος Ε/Κ με Τ/Κ Αντιπρόεδρο, εκ περιτροπής Προεδρία Ε/Κ και Τ/Κ, προεδρικό συμβούλιο με συμμετοχή Ε/Κ και Τ/Κ.

Όπως αντιλαμβάνεται κάποιος, σε κάθε μια από τις ανωτέρω αναφερόμενες λύσεις, δημιουργούνται διάφορα ζητήματα: η ανάγκη αποτελεσματικής συμμετοχής και των δύο κοινοτήτων στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας, μπορεί υπό προϋποθέσεις να αποτελέσει εμπόδιο στη λειτουργικότητα, δηλαδή τη δυνατότητα λήψης απόφασης χωρίς υπερβολικά περίπλοκες διαδικασίες, χωρίς πολλαπλά δυσεπίλυτα αδιέξοδα και σε εύλογο χρόνο. Επίσης, έλλειψη αποτελεσματικής συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων θα μπορούσε να αποβεί καθοριστική για τη βιωσιμότητα (ακόμα και αν περνούσε από τα δημοψηφίσματα).

Υπάρχει μια εξαιρετική ιδέα, η οποία δεν γνωρίζω από ποιον συγκεκριμένα προτάθηκε στα πλαίσια των συνομιλιών του Κυπριακού που φέρει το όνομα «σταθμισμένη ψήφος». Τι σημαίνει όμως σταθμισμένη ψήφος;

Στα σενάρια που ανέφερα πιο πάνω, η επικρατούσα σκέψη είναι να εκλέγει η κάθε κοινότητα τον εκπρόσωπό της με καθολική ψηφοφορία όλων των μελών της κοινότητας. Δηλαδή οι Ε/Κ να ψηφίζουν όλοι και να εκλέγουν τους εκπροσώπους τους στο Προεδρικό Συμβούλιο ή τον Πρόεδρο (εκ περιτροπής ή όχι) και αντίστοιχα να εκλέγουν οι Τ/Κ τον δικό τους εκπρόσωπο. Η ιδέα της σταθμισμένης ψήφου έρχεται να το αλλάξει αυτό: Γιατί να μην συμμετέχουμε κι εμείς οι Ε/Κ στην εκλογή του Τ/Κ εκπροσώπου; Αντίστοιχα, γιατί να μην συμμετέχουν και οι Τ/Κ στην εκλογή του Ε/Κ εκπροσώπου;

Είναι προφανές ότι εάν οι εκπρόσωποι και των δύο κοινοτήτων εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία όλων των πολιτών της Κύπρου, τότε στην πράξη η πλειοψηφία (Ε/Κ) θα εκλέγει τους εκπρόσωπους και των δύο κοινοτήτων. Διότι αν για παράδειγμα όλοι οι Τ/Κ ψηφίσουν τον Α για εκπρόσωπό τους, αλλά οι Ε/Κ ψηφίσουν τον Β, τότε θα εκλέγεται ο Β. Οπότε καθολική ψηφοφορία δεν μπορεί να υπάρξει διότι ουσιαστικά θα εξαφανιζόταν η φωνή των Τ/Κ.

Η σταθμισμένη ψήφος έρχεται να το διορθώσει αυτό με τον εξής τρόπο: Κάθε κοινότητα να συμμετέχει στην εκλογή του εκπροσώπου της άλλης κοινότητας κατά τον ίδιο αναλογικά τρόπο. Δηλαδή, όπως ακριβώς οι Τ/Κ (που ας δεχτούμε ότι αποτελούν το 20% του συνόλου) θα συμμετέχουν στην εκλογή του Ε/Κ εκπροσώπου κατά 20%, με τον ίδιο τρόπο πρέπει να συμμετέχουν οι Ε/Κ στην εκλογή του Τ/Κ εκπροσώπου, δηλαδή κατά 20%. Θα ψηφίζουμε όλοι οι Ε/Κ για την εκλογή του Τ/Κ εκπροσώπου, όμως η συνολική βαρύτητα των ψήφων μας θα είναι 20%. Δεν είναι δύσκολο να γίνει πράξη αυτό, αφού αν δεχτούμε ότι οι Ε/Κ είμαστε το 80% του συνόλου, τότε κάθε μία ψήφος Ελληνοκύπριου για την εκλογή του Τουρκοκύπριου θα μετρά ως 0,25.

Μπορεί να φαίνεται περίπλοκο για μερικούς το μαθηματικό κομμάτι, όμως η ιδέα αυτή στηρίζεται στη σκέψη ότι για να λειτουργήσει ένα σύστημα όπως η ιδιόμορφη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία που συζητούμε εδώ και τόσα χρόνια, θα πρέπει οι ηγέτες και εκπρόσωποι των δύο κοινοτήτων στο ανώτατο επίπεδο, που θα είναι η εκτελεστική εξουσία του Ομοσπονδιακού κράτους, να μπορούν να συνεργαστούν και να συναποφασίσουν.

Η σταθμισμένη ψήφος θα αναγκάσει τους υποψηφίους και των δύο κοινοτήτων σε μια τέτοια εκλογική διαδικασία να απευθυνθούν αναγκαστικά και στο κοινό της άλλης κοινότητας. Το 20% μπορεί να μην είναι πολύ μεγάλο, αλλά σίγουρα δεν είναι μικρό, για να επηρεάσει και ίσως ακόμα και να καθορίσει ένα εκλογικό αποτέλεσμα. Με σταθμισμένη ψήφο, μπορούμε να πούμε ότι και από τις δύο κοινότητες είναι πολύ πιθανό να εκλεγούν άνθρωποι που είναι υπέρ του νέου κράτους, υπέρ της εφαρμογής και της βιωσιμότητας της λύσης, οι οποίοι θα είναι έτοιμοι να συνεργαστούν και να φανούν διαλλακτικοί για να επιλυθούν τα οποία προβλήματα ανακύπτουν.

Πρόκειται για μια ιδέα που φαίνεται επουσιώδης, όμως θα μπορούσε θεωρώ να έχει καταλυτικό ρόλο στην επιβίωση της λύσης που θα συμφωνηθεί. Μπορώ να απαριθμήσω και άλλα θετικά, αλλά δεν θα ήθελα να μακρυγορήσω κι άλλο. Είναι πιστεύω προφανείς οι λόγοι που μια τέτοια ρύθμιση πρέπει να περιληφθεί σε μια νέα ενδεχόμενη συμφωνία ανεξαρτήτως του πώς ακριβώς θα καταλήξει να είναι η τελική εικόνα της εκτελεστικής εξουσίας.

Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια

Η διαφορετική άποψη είναι απολύτως σεβαστή. Ακόμα και αυτή που μπορεί από κάποιους να θεωρείται «αιρετική» ή «ακραία». Η κριτική επίσης είναι αποδεκτή. Μάλιστα, είναι και ωφέλιμη όταν συνοδεύεται με αντιπροτάσεις και εναλλακτικές. Το ψέμα όμως, όχι μόνο δεν είναι ωφέλιμο, αλλά είναι ζημιογόνο. Καμία εκτίμηση, κανένα επιχείρημα, καμία χάραξη στρατηγικής δεν μπορεί να είναι σωστή/ωφέλιμη, εάν στηρίζεται σε ψέματα, δηλαδή σε «γεγονότα» που απέχουν από την πραγματικότητα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:

Γεγονός: Αποτελεί μία από τις συγκλίσεις που έχουν ανακοινωθεί εδώ και μήνες, η αναγνώριση των 4 βασικών ελευθεριών. Έχει επεξηγηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και άπειρες φορές από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο. Έχει επεξηγηθεί με πολύ απλά λόγια: Στη λύση που συζητούμε, έχει ήδη συμφωνηθεί ότι ο καθένας, είτε είναι Ελληνοκύπριος, είτε είναι Τουρκοκύπριος, θα έχει το δικαίωμα να κινείται, να εργάζεται, να αγοράζει περιουσία και να εγκαθίσταται όπου θέλει σε ολόκληρη την Κύπρο. Έχει επίσης επεξηγηθεί ότι περιορισμός μπορεί να υφίσταται μόνο αναφορικά με την άσκηση εκλογικών δικαιωμάτων σε τοπικό επίπεδο και μετά από κάποιο ποσοστό. Δηλαδή σε ένα Δήμο που ανήκει στο Τουρκοκυπριακό συνιστόν κρατίδιο, θα μπορούν να κατοικούν χωρίς περιορισμό Ε/Κ, όμως εκλογικά δικαιώματα θα μπορούν να ασκούν μέχρι το 20% του εκλογικού σώματος. Δηλαδή σε 100 άτομα που θα έχουν δικαίωμα ψήφου για Δήμαρχο, μόνο 20 μπορεί να είναι Ε/Κ. Οι υπόλοιποι θα είναι ετεροδημότες, δηλαδή θα ψηφίζουν Δήμαρχο αλλού από εκεί που κατοικούν.

Διαφορετικές απόψεις και κριτική:

1. «Είναι πολύ μεγάλος περιορισμός να μην έχουμε όλοι δικαίωμα ψήφου εκεί που κατοικούμε και γι’ αυτό απορρίπτω αυτή τη ρύθμιση».

2. «Γιατί 20%; Το ποσοστό αυτό είναι αυθαίρετο, έπρεπε να ήταν 40%».

3. «Μπορεί να μας είπαν ότι είναι συμφωνημένο, αλλά πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο συμφωνημένο με την άλλη πλευρά. Υποπτεύομαι ότι η τελική ρύθμιση θα είναι πολύ χειρότερη».

Ψέματα:

1. «Οι Ε/Κ δεν θα μπορούν ούτε να εγκαθίστανται, ούτε να εργάζονται στην τ/κ συνιστώσα πολιτεία μετά τη λύση, αλλά να πηγαίνουν μόνο διακοπές!»

2. «Οι 4 βασικές ελευθερίες δεν αναγνωρίστηκαν και θα έχουν περιορισμούς που θα αποφασίζει το συνιστόν κρατίδιο. Το είπε ξεκάθαρα στις δηλώσεις του ο Μουσταφά Ακιντζί».

Μερικές φορές το ψέμα μπορεί να μοιάζει με έκφραση άποψης, αλλά η διαφορά είναι διακριτή. Το ψέμα παρουσιάζει κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ως γεγονός ή το ανάποδο. Το τελευταίο διάστημα έχουμε δυστυχώς ακούσει πολλά και εμφανέστατα ψέματα αναφορικά με τις συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού. Αυτό είναι απλώς ένα από τα πιο χαρακτηριστικά.

Όπως έχω αναφέρει και στην αρχή, διαφορετικές απόψεις ή εκτιμήσεις ή ερμηνείες είναι σεβαστές. Τα ψέματα όμως, που λέγονται από αρχηγούς κομμάτων και πολιτικά πρόσωπα, πρέπει να καταδικάζονται από όλους και οι λόγοι είναι προφανέστατοι. Είναι επίσης προφανές ότι δεν πρόκειται για άγνοια, έλλειψη κατανόησης της ελληνικής γλώσσας ή έλλειψη αντίληψης. Πρόκειται για εσκεμμένα και προσχεδιασμένα ψέματα, τα οποία λέγονται εν γνώσει του αληθούς γεγονότος.

Με προβληματίζουν ιδιαίτερα οι λόγοι για τους οποίους κάποιος επιλέγει να «πουλήσει» ψέματα. Υποψιάζομαι ότι πρόκειται για λόγους ικανοποίησης συγκεκριμένων ακροατηρίων, για λόγους προσέλκυσης νέων ψηφοφόρων σε προεκλογικές, για λόγους που έχουν να κάμουν με προσπάθεια αυτοδικαίωσης, και εν κατακλείδι, με προσωπικές φιλοδοξίες. Το σίγουρο είναι ένα: Ότι με τα ψέματα αυτά, οι συγκεκριμένοι πολιτικοί δεν εξυπηρετούν το καλό του τόπου, αφού όχι μόνο δεν είναι ωφέλιμοι, αλλά προκαλούν και ζημιά. Και η ζημιά είναι ξεκάθαρη, διότι όλοι μας, μέσα σε αυτή την πλημμύρα πληροφοριών και ειδήσεων, καταλήγουμε να πιστεύουμε σε ψέματα και να είμαστε εντελώς παραπληροφορημένοι.

Θα ήταν καλό να ξέρουν όμως, ότι το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Αργά ή γρήγορα, ο ψεύτης ξεσκεπάζεται και η αλήθεια αποκαλύπτεται. Επιπρόσθετα, με αυτό τον τρόπο, χάνουν και οι ίδιοι οι ψεύτες την έξωθεν καλή μαρτυρία για την καλοπιστία τους. Η «κριτική» κάποιου που έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές ψέματα για να επιχειρηματολογήσει είναι εξ αντικειμένου κακόπιστη, αφού δεν αναλύει την πραγματικότητα για να ασκήσει κριτική, αλλά αντίθετα αναζητά κάτι από την πραγματικότητα, το οποίο να διαστρεβλώσει, να παρουσιάσει ψευδώς και να ασκήσει μετά την – συνήθως ισοπεδωτική και μηδενιστική – κριτική του.

Συμπερασματικά, σε αυτές τις κρίσιμες ώρες για τον τόπο μας, κάποιοι - τους οποίους προτιμώ να μην κατονομάσω - με τα ψέματά τους, προσπαθούν να μας στραβώσουν, για να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς και όχι το καλό της πατρίδας μας. Όμως, το ρητό του πυροβολικού μας τονίζει: "Ισχύς δια της γνώσεως". Γνώση όμως της πραγματικότητας και της αλήθειας. Μόνο αυτή είναι πραγματικά ωφέλιμη.

Μια εμπνευσμένη ομιλία

Νιώθω έντονη την ανάγκη να μοιραστώ τις δηλώσεις του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, μέρος των οποίων δημοσιεύτηκε στο facebook στις 5/9/2016. Νιώθω ότι απευθύνονται στον καθένα από μας, ανεξαρτήτως πολιτικών ή κομματικών τοποθετήσεων, ανεξαρτήτως των όσων "βεβαιοτήτων" έχουμε ο καθένας στο κεφάλι του. 

Μπροστά μας έχουμε κρίσιμες μέρες συνομιλιών που θα καθορίσουν αν θα καταλήξουμε σε ένα τελικό πλαίσιο λύσης ή όχι. Ακολούθως, αν υπάρξει κατάληξη (ένα μεγάλο "αν"), θα πρέπει να το μελετήσουμε, να το αναλύσουμε, να ενημερωθούμε και αναλόγως να αποφασίσουμε. Με συναίσθηση ευθύνης προς την πατρίδα μας και τα παιδιά μας.

Αλλά θεωρώ πολύ σημαντικό να λάβουμε υπόψη τα ακόλουθα λόγια που ίσως θα έπρεπε να έχουν ειπωθεί από τους πολιτικούς μας πριν πολλά χρόνια:

"Διερωτώμαι και θα πρέπει τον καθένα να προβληματίσει: Υπάρχει άλλος τρόπος ανάκτησης εδαφών ή επιστροφής περιουσιών; Υπάρχει άλλη επιλογή ανάσχεσης του εποικισμού; Υπάρχει άλλη οδός αποτροπής της μετατροπής του κατεχόμενου τμήματος σε τουρκική επαρχία; Υπάρχει άλλη μέθοδος διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατοχύρωσης των τεσσάρων ελευθεριών, με πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη, και όχι τη σημερινά ελεγχόμενη περιοχή, της Κυπριακής Δημοκρατίας;"

Ας αναρωτηθούμε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ για την απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Όσοι είναι έτοιμοι κάθε στιγμή να πουλήσουν ανέξοδο "πατριωτισμό", ας απαντήσουν συγκεκριμένα, ίσια και σταράτα.

Συμπτωματικά άκουσα μια σημερινή δήλωση του Νικόλα Παπαδόπουλου που είπε: "Δεν γνωρίζω αν δεν υπάρχει άλλη λύση από την υφιστάμενη που συζητείται αλλά αν αυτή είναι η αποδοχή των Τουρκικών θέσεων τότε δεν την αποδεχόμαστε". Η λογική και ο πατριωτισμός δεν μπορούν να δεχτούν μια τέτοια παντελώς ανεύθυνη τοποθέτηση. Η - χωρίς εναλλακτική πρόταση - μηδενιστική απόρριψη της πραγματικότητας, δεν πρόκειται να την αλλάξει.

Μια τελευταία παραίνεση: Ας παραμείνουμε ψύχραιμοι και νηφάλιοι, μετριοπαθείς και λογικοί, χωρίς ακρότητες και χαρακτηρισμούς αναμεταξύ μας. Τώρα είναι η ώρα της σύνεσης και της ενότητας. Και ναι, ακόμα λίγης υπομονής.

Το πληρες κείμενο (μπορείτε να το βρείτε εδώ):

Ας πάρουμε ένα μάθημα από όσα ζήσαμε σε αυτό τον τόπο. Από πολύ πριν τη δεκαετία του 1950 ποτίζουμε με αίμα τη χώρα μας.

Επειδή ακριβώς βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, θέλω σήμερα να το θέσω όσο πιο απλά και καθαρά μπορώ: Μέχρι πότε θα πιστεύουμε πως με μάχες και αίμα θα ζούμε σε αυτή τη χώρα;

Για πόσο θα πιστεύουν μερικοί πως αυτή η κατάσταση πραγμάτων, το σημερινό στάτους κβο, όπως το αποκαλούν, μπορεί να αποτελέσει –αν θέλετε- την εθνική απάντηση στη θυσία των ηρώων μας;

Η δική μου πεποίθηση είναι πως έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για να δώσουμε ένα τέλος στα χρόνια των εντάσεων και της ανασφάλειας. Έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για να δώσουμε τα χέρια και να οδηγήσουμε τη χώρα μας σε πορεία ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας, καθώς θεωρώ πως δεν υπάρχει άλλη από την επιλογή της συνέχισης και υης εντατικοποίησης της προσπάθειας, ώστε το συντομότερο να απαλλαγούμε από την κατοχή και να επανενώσουμε την πατρίδα μας.

Διερωτώμαι και θα πρέπει τον καθένα να προβληματίσει: Υπάρχει άλλος τρόπος ανάκτησης εδαφών ή επιστροφής περιουσιών; Υπάρχει άλλη επιλογή ανάσχεσης του εποικισμού; Υπάρχει άλλη οδός αποτροπής της μετατροπής του κατεχόμενου τμήματος σε τουρκική επαρχία; Υπάρχει άλλη μέθοδος διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατοχύρωσης των τεσσάρων ελευθεριών, με πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη, και όχι τη σημερινά ελεγχόμενη περιοχή, της Κυπριακής Δημοκρατίας;

Ανάλογοι προβληματισμοί πρέπει να απασχολήσουν και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, που με νηφαλιότητα θα πρέπει να αναλογιστούν ποιο θα είναι το δικό τους μέλλον σε μια μοιρασμένη πατρίδα ή το όφελος τους από το τερματισμό της παρούσας κατάστασης.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως μόνο μέσα από μια κοινά συμφωνημένη λύση θα μπορέσουν να σταθούν ως ίσοι προς ίσους στη διεθνή κοινότητα και μόνο μέσα από τη λύση θα καταστούν πραγματικοί Ευρωπαίοι πολίτες.

Μόνο μέσα από τη λύση θα αποκτήσουν την οικονομική τους αυτοτέλεια.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν την ίδια ώρα πως η δική τους ασφάλεια δεν μπορεί να αποτελεί απειλή για τη δική μας κοινότητα.

Η διαπραγματευτική διαδικασία για την επίλυση του εθνικού μας προβλήματος βρίσκεται σε καθοριστική καμπή.

Εάν οι επόμενες συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Mustafa Akıncı, αποδώσουν αυτά που προσδοκούμε και ελπίζουμε να αποδώσουν, τότε θα μπορούμε με περισσότερη βεβαιότητα να μιλήσουμε για θετική κατάληξη αυτής της μακροχρόνιας διαπραγματευτικής διαδικασίας.

Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μάς επιτρέπουν να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι.

Για αυτό και αν δεν ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση και δεν μπουν στο χαρτί όλα όσα έχουν συμφωνηθεί ως συγκλίσεις, αλλά και όσα θα πρέπει να συμφωνηθούν, δεν θα μπορούμε να μιλήσουμε για πλαίσιο λύσης. Και αυτό που θέλουμε να παρουσιάσουμε στον κυπριακό λαό είναι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο λύσης, το οποίο να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες, τις προσδοκίες, αλλά και τις ελπίδες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και να μπορεί να εφαρμοστεί από την πρώτη μέρα της συμφωνίας.

Εκείνο που θέλω με έμφαση να τονίσω, αλλά και να επαναλάβω, είναι πως ο λαός θα έχει τον πρώτο αλλά και τελευταίο λόγο στην αποδοχή ή απόρριψη της τυχόν λύσης και όχι ο όποιος ηγέτης.

Βουλευτικές εκλογές: Γιατί δεν θα απέχω.

Σε μια βδομάδα έχουμε Βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο. Στις 22 Μαΐου θα αποφασίσουμε όλοι μας ποιοι θα μας εκπροσωπούν για τα επόμενα 5 χρόνια στη Βουλή. Πενηντα έξι (56) άνθρωποι θα αποφασίζουν και με την ψήφο τους θα καθορίζουν τι θα ισχύει ως νόμος και τι όχι, ποια πράγματα θα εφαρμοστούν και ποια όχι. Με αυτό τον τρόπο, είναι ξεκάθαρο ότι οι αποφάσεις των 56 αυτών ανθρώπων για τα επόμενα 5 χρόνια θα επηρεάζουν/καθορίζουν τη ζωή μας, εμάς και των παιδιών μας. Μέσα από την εκλογική διαδικασία της επόμενης Κυριακής, θα δώσουμε ΕΞΟΥΣΙΑ σε 56 ανθρώπους να επηρεάζουν τη ζωή μας.

Στη δημοκρατική αυτή διαδικασία δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να συμμετέχει (όποιος είπε κάτι διαφορετικό ψεύδεται). Προσέξτε όμως: Είτε ψηφίσει κάποιος είτε όχι, δεσμεύεται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο από τις αποφάσεις των 56 αυτών ανθρώπων. Είτε ψηφίσει είτε όχι, θα δώσει ΕΞΟΥΣΙΑ σε αυτούς τους 56 ανθρώπους να επηρεάζουν τη ζωή του.

Υπάρχει η σκέψη (και είναι σεβαστή) να μην πάει κάποιος να ψηφίσει. Συμπληρωματικά θα αναφέρω και τη σκέψη του άκυρου ή του λευκού, που επίσης είναι σεβαστή ως έκφραση και αυτή της δημοκρατίας. Επί της ουσίας, αυτές οι τρεις επιλογές (αποχή, άκυρο ή λευκό) έχουν το ίδιο αποτέλεσμα: η ψήφος αυτή γίνεται αναγωγή σε όλα τα υπόλοιπα έγκυρα ψηφοδέλτια. Στην πράξη, η ψήφος κάποιου που απέχει ή ρίχνει άκυρο ή λευκό, θα καταμετρηθεί ως μία ψήφος που θα κατανεμηθεί κατά ποσοστό σε όλες τις υπόλοιπες εκφρασθείσες με έγκυρα ψηφοδέλτια απόψεις.

Το ξέρω ότι δεν ακούγεται απλό, οπότε δίνω ένα απλό παράδειγμα: Σε ένα τόπο με 100 πολίτες, υποψήφια είναι 3 κόμματα, το Α, το Β και το Γ. Ψήφισαν: 25 άτομα το κόμμα Α, 15 άτομα το κόμμα Β, 10 άτομα το κόμμα Γ, 50 άτομα απείχαν ή ψήφισαν λευκό ή ψήφισαν άκυρο. Τα αποτελέσματα των εκλογών θα είναι: Κόμμα Α: 50%, Κόμμα Β: 30%, Κόμμα Γ: 20%. Επί της ουσίας, κάθε ψήφος αυτών των 50 που απείχαν ή έριξαν λευκό ή άκυρο, κατανεμήθηκε αναλογικά στις επιλογές των υπολοίπων συμπολιτών του που ψήφισαν έγκυρα. Στην πράξη δηλαδή, κάθε μια ψήφος από αυτές, κατανεμήθηκε κατά 50% στο Α, 30% στο Β και 20% στο κόμμα Γ.

Με αυτή τη λογική, κάποιος που επιλέγει αποχή, άκυρο ή λευκό, δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη στην κρίση όλων των υπόλοιπων συμπολιτών του που θα ψηφίσουν έγκυρα. Το ερώτημα είναι: Έχουμε όμως απόλυτη εμπιστοσύνη στην κρίση όλων των άλλων να αποφασίσουν σε ποιους 56 θα δώσουμε εξουσία;

Προσωπικά, θα πάω να ψηφίσω. Και θα πάω για πάρα πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων και αυτός: Δεν θα ήθελα η ψήφος μου να κατανεμηθεί ούτε κατά ένα μικρό ποσοστό για το κόμμα Χ. Είμαι σίγουρος ότι ο καθένας από μας έχει τουλάχιστον ένα κόμμα Χ. Δεν υπάρχει λόγος να το ονομάσω. Όποιο κι αν είναι το κόμμα αυτό για σένα, μην του δώσεις ένα κομμάτι από την ψήφο σου με την αποχή σου.

Ενημερώσου, μελέτησε, ρώτησε, μάθε, διάβασε, σκέψου, κρίνε, αποφάσισε, ψήφισε. Εξάλλου, η απόφαση αυτή δεσμεύει όλους μας, όχι μόνο αυτούς που συμμετέχουν.

Για το ζήτημα του ωραρίου καταστημάτων

Το ζήτημα του ωραρίου των καταστημάτων λιανικού εμπορίου απασχόλησε έντονα την κοινή γνώμη κατά τα τελευταία δύο περίπου χρόνια. Σε αυτή του τη φάση το ζήτημα παρέμεινε άλυτο εκκρεμούσης της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφορικά με την καταψήφιση των κανονισμών του Υπουργείου Εργασίας από την Βουλή των Αντιπροσώπων.

Όσον αφορά το νομικό σκέλος, δηλαδή το ερώτημα κατά πόσον το συγκεκριμένο ζήτημα είναι ζήτημα που ανήκει στην αρμοδιότητα της Εκτελεστικής εξουσίας και κατά πόσον η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει λόγο εγκρίνοντας ή όχι τους κανονισμούς, θεωρώ ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα δώσει – και οφείλει να δώσει, επιλύοντας δια παντός το ζήτημα – ξεκάθαρες απαντήσεις. Δεν μπορώ όμως να μην σχολιάσω δύο ζητήματα: Πώς γίνεται το Ανώτατο Δικαστήριο να έχει αποφασίσει στις 3/12/2015 ότι ο νόμος που ψήφισε η Βουλή για το ωράριο στις 7/5/2015 είναι αντισυνταγματικός, αφού συγκρούεται με την αρχή διάκρισης των εξουσιών, αλλά η Βουλή στις 10/12/2015 να απορρίπτει τους Κανονισμούς που προτείνονται από την Εκτελεστική Εξουσία (Υπουργό Εργασίας); Κι επιπλέον: Πώς γίνεται ο νόμος του 2015 για το ωράριο να είναι αντισυνταγματικός, αλλά ο Νόμος του 2006 που ρυθμίζει το ωράριο να μην είναι; Σε εφαρμογή αυτού του τελευταίου νόμου, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ εν τη απουσία οποιουδήποτε μεταγενέστερου νομοθετήματος σε ισχύ, καταγγέλθηκε μεγάλος αριθμός καταστημάτων. Πρόκειται για ζητήματα που έρχονται σε σύγκρουση με την κοινή λογική και την ίδια ώρα δημιουργούν χωρίς λόγο αβεβαιότητα στην αγορά. Ελπίζω ότι το μπάχαλο αυτό θα λυθεί μια και καλή μετά την απόφαση του Ανωτάτου.

Όσον αφορά τώρα την ουσία του ζητήματος, θα θέσω τις σκέψεις μου απλά, αν και το ζήτημα έχει διάφορες πτυχές: Εδώ και δύο και πλέον χρόνια, έχει εισαχθεί το «ελεύθερο» ωράριο που δίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα να είναι ανοιχτά τα καταστήματα και Τετάρτη απόγευμα και Σάββατο (μέχρι 10 μμ.) αλλά και Κυριακή (11 πμ. – 7 μμ.). Με αυτή τη ρύθμιση έχει προκύψει ένα αδιαμφισβήτητο δεδομένο: Έχουν προσληφθεί αρκετοί άνεργοι συμπολίτες μας σε αυτές τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εργασίας υποστηρίζει ότι πέραν των 8000 ανέργων έχουν προσληφθεί και απασχολούνται από τον Ιούλιο του 2013 λόγω της διεύρυνσης του ωραρίου. Αν και δεν μπορώ να γνωρίζω αν αυτός είναι ο ακριβής αριθμός, γεγονός παραμένει ότι έχει προσληφθεί ένας αρκετά σημαντικός αριθμός άνεργων συμπολιτών μας σε αυτές τις επιχειρήσεις. Και είναι λογικό, αφού αυξήθηκαν οι ανάγκες σε προσωπικό. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας ο δείκτης όγκου κύκλου εργασιών λιανικού εμπορίου έχει αυξηθεί.

Από την άλλη πλευρά, τα αντεπιχειρήματα κινούνται σε δύο άξονες: Ο ένας άξονας έχει να κάνει με τους εργαζόμενους και ο άλλος με τις μικρές και/ή οικογενειακές επιχειρήσεις.

Για τους εργαζόμενους, ειδικά για την Κυριακή, το επιχείρημα περίπου υποστηρίζει ότι είναι κρίμα οι εργαζόμενοι να εργάζονται Κυριακή και ότι η Κυριακή είναι μέρα που ως αργία στηρίζει τον θεσμό της οικογένειας. Επίσης, προτάσσεται ότι με το ελεύθερο ωράριο, εντείνεται η εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Το επιχείρημα χάνει από τη δυναμική του, εάν δούμε την οπτική ενός εργαζόμενου υπό τα πραγματικά δεδομένα. Ένα ωράριο όπως αυτό του Νόμου του 2006 μειώνει αυτόματα τις εργατοώρες που χρειάζεται ένα κατάστημα και κατά μαθηματική ακρίβεια, μειώνεται η ανάγκη σε υπαλλήλους. Οπότε κάποιοι από αυτούς θα πρέπει να απολυθούν. Αλλά ακόμα κι αν δεν γίνει αυτό, τότε η μείωση στις εργατοώρες θα έχει ως αποτέλεσμα μείωση των απολαβών τους (αφού σε αυτούς τους τομείς η αμοιβή είναι με την ώρα συνήθως). Ως οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι εργαζόμενοι θα έπρεπε να έχουν τον πρώτο λόγο.

Για την προστασία των εργαζομένων από την εκμετάλλευση, υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν και πρέπει να γίνουν. Όμως, δεν είναι το ωράριο που δημιουργεί ή επιτείνει την εκμετάλλευση. Είναι η έλλειψη νομικών ρυθμίσεων, είναι η αδυναμία εφαρμογής των νομοθεσιών, είναι η ανυπαρξία υπηρεσιών όπου ο εργαζόμενος καταγγέλλει και βρίσκει το δίκαιο του και είναι επιπλέον, τα ψηλά ποσοστά ανεργίας. Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης δυστυχώς, εφαρμόζεται και εδώ. Αυτός είναι ακόμα ένας λόγος που το επιχείρημα υπέρ του ελεύθερου ωραρίου γίνεται ακόμα πιο ισχυρό: Επειδή έχει δώσει εργασία σε μεγάλο αριθμό ανέργων.

Όσον αφορά τις μικρές επιχειρήσεις, το επιχείρημα γίνεται λίγο πιο περίπλοκο, αφού υποστηρίζεται ότι τα μικρά καταστήματα δεν έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται όλες αυτές τις μέρες και ώρες, οπότε μένοντας κλειστά χάνουν από το κομμάτι της πίτας της αγοράς που τους αντιστοιχούσε πριν. Συμφωνούμε στην ανάγκη προστασίας των μικρών επιχειρήσεων. Αλλά ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι να περιορίσουμε το ωράριο για όλους; Ο τρόπος είναι να περιορίσουμε την κίνηση της αγοράς και να δυσκολέψουμε το καταναλωτικό κοινό; Υπάρχει δυνατότητα να είναι ανοιχτά, όχι υποχρέωση. Είναι επιχείρημα αμφίβολης εγκυρότητας ότι χάνουν από τον κύκλο εργασιών τους, γιατί δεν έχει διαπιστωθεί με οποιοδήποτε τρόπο. Θεωρώ ότι αν πραγματικά ο στόχος είναι η στήριξη της μικρομεσαίας επιχείρησης υπάρχουν άλλοι τρόποι να γίνει αυτό και όντως αυτό συμβαίνει με διάφορα προγράμματα που χρηματοδοτούν μερικώς την πρόσληψη ενός ακόμα υπαλλήλου κ.ά.

Κατά την άποψή μου, το κράτος στα πλαίσια των εξουσιών του πρέπει να περιορίζει την ελευθερία των πολιτών του, είτε σε προσωπικό αλλά και στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας, μόνο όταν είναι αναγκαίο να γίνει αυτό για λόγους του γενικού συμφέροντος. Επίσης, για να δικαιολογείται τέτοιος περιορισμός, πρέπει να μην υπάρχει άλλος ηπιότερος τρόπος να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, είμαι της πεποίθησης ότι ο περιορισμός στο θέμα του ωραρίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε δικαιολογημένος αλλά ούτε και αναγκαίος.

Εν κατακλείδι, αναφορικά με το νομικό σκέλος, βρισκόμαστε σε αναμονή της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου που θα ξεκαθαρίσει το όλο ζήτημα αναφορικά με το ποιος έχει την αρμοδιότητα να καθορίσει το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων λιανικού εμπορίου. Αναφορικά με το ζήτημα της ουσίας, είμαι της πεποίθησης ότι το ωράριο που εφαρμόστηκε από το Υπουργείο Εργασίας τον τελευταίο ενάμισι χρόνο και το οποίο ρυθμίζεται με τους σχετικούς του κανονισμούς, πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται με βασικότερα επιχειρήματα την εργοδότηση ανέργων αλλά και την αύξηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων αυτών.